نشانه های هشدار دهنده تاخیر در صحبت کردن و رشد زبانی کودک نوپا

به طور کلی باید بدانید در زمان بررسی رشد زبانی فرزند خود میزان ارتباط گیری موثر کودک نسبت به وسعت دایره لغات و یا تطابق پیشرفت او با جداول رشد زبانی از اهمیت بیشتری برخوردار است.

اگر در برقراری ارتباط و درک کودک نوپای خود دچار مشکل شده اید و در این باره احساس نگرانی می کنید، سوالات زیر را از خود بپرسید. اگر پاسخ شما به هر کدام از سوالات زیر منفی بود، با مربیان سلامت یا معلمان کودک ارتباط برقرار کنید.

آیا کودک برای صحبت کردن تلاش می کند ؟

کودک شما در سن ۱۲ ماهگی باید تلاش کند که از طریق کلمات با شما ارتباط برقرار کند. استفاده از آوا های بی مفهوم و کلمات ناقص نیز تلاش برای برقراری ارتباط کلامی محسوب می شود .

آیا ملاقات افراد جدید برای کودک جالب است ؟

وقتی در خانه هستید ، کودک باید به ورود افراد دیگر به اتاق و یا خروج آنها واکنش نشان دهد . این واکنش ها می تواند شامل لبخند زدن به فرد تازه وارد آشنا ، گریه کردن در زمان خروج شما از اتاق و یا تلاش برای دنبال کردن شما در زمان ترک محل باشد. او باید به فعالیت های افراد دیگر مانند غذا خوردن ، کتاب خواندن یا بازی کردن در نزدیکی خود علاقه مند باشد .

آیا کودک مرتبا از کلمات جدید استفاده می کند ؟

از زمانی که کودک شروع به استفاده از کلمات می کند ، شما باید شاهد پیشرفت پیوسته در رشد زبانی او باشید . زمانی که کلمه ای وارد دایره ی واژگان او شد ، این کلمه باید در خاطر او باقی بماند و از آن به بعد تعداد کلمات به شکل منظم افزایش یابد .( اگر احساس کردید گستره ی واژگان کودک برای چند ماه ثابت مانده و یا کلمه ای که کودک سابقا برای اشاره به چیزی استفاده می کرد از دایره ی واژگان او حذف شده است جای نگرانی وجود دارد.)

آیا کودک به موسیقی واکنش نشان می دهد ؟

اغلب کودکان نوپا به نحوی به موسیقی واکنش نشان می دهند . اگر کودک دست می زند ، خودش را تاب می دهد ، تلاش می کند برقصد ، سرش را تکان می دهد ، زمزمه می کند یا تلاش می کند با شعر همخوانی کند ، جای نگرانی وجود ندارد . اگر هیچ کدام از این حرکات را از خود نشان نمی دهد ، ممکن است مشکلی وجود داشته باشد .

آیا کودک صدا های اطراف خود را تقلید می کند ؟

از آنجایی که صدای هر شخص دارای خصوصیات منحصر به فرد خود است ، الگوی سخن گفتن کودک شما باید بازتابی از آنچه که در اطراف خود میشنود باشد . طرز تلفظ حروف صدا دار توسط او ( مثل آ ) نباید به گوش شما نا آشنا باشد .

آیا کودک حروف صامت را درست تلفظ می کند ؟

اگر طرز تلفظ حروف صدادار کودک کاملا طبیعی است ، اما او روش های مخصوص به خود را برای تلفظ کلمات خاص دارد و هیچ گونه پیشرفتی در آنها مشاهده نمی شود ، با مسئله ی نگران کننده ای مواجه هستیم . برای مثال می توان به تلفظ نکردن صامت آغازین یا پایانی کلمات و یا جایگزینی دائمی حرف ت با س اشاره کرد .

آیا کودک نام خود را می داند و به آن واکنش نشان می دهد ؟

زمانی که نام فرزند خود را صدا می کنید. او باید به سوی شما بچرخد و یا مستقیما به شما نگاه کند. کودکان ۶ ماهه قادر به انجام این کار هستند . اگر کودک شما تا تولد یک سالگی به اسم خود واکنش نشان ندهد، جای نگرانی وجود دارد .

آیا کودک برای برقراری ارتباط از کلمات بیشتر از اشارات استفاده می کند ؟

راه ارتباطی اصلی کودک با شما نباید ایما و اشاره باشد. ( مگر اینکه مراقب اولیه برای برقراری ارتباط با کودک از ایما و اشاره استفاده کرده باشد )  علاوه بر این اگر از علائم ایمایی استفاده می کنید. این نشانه ها باید مثل اشاره کردن با انگشت اشاره و دست تکان دادن ، قابل تشخیص و تمییز باشند. کودک در سن دو سالگی باید به مرحله ای برسد که برای برقراری ارتباط بیشتر از کلمات استفاده کرده و کمتر به ایما و اشاره روی آورد .

آیا دیگران منظور کودک را متوجه می شوند ؟

سطحی از ارتباط وجود دارد که تنها میان کودک و والدین او برقرار می شود و غریبه ها نمی توانند آن را درک کنند. این که شما گاهی اوقات نقش مترجم فرزند خود را ایفا کنید ، کاملا طبیعی است. اما اگر فرزند شما سه ساله است و دیگران مدام از شما میخواهند منظور او را برایشان بیان کنید، جای نگرانی وجود دارد .

آیا کودک می تواند از فرمان های ساده ی کلامی پیروی کند ؟

بعضی والدین می دانند که تمام کار های کودک را برای او انجام می دهند. اما متوجه نیستند که این امر ممکن است ناشی از مشکلات رشد زبانی فرزندشان باشد. از بیرون به مسئله نگاه کرده و تعیین کنید آیا کودک می تواند از دستورات کلامی ساده مثل « کفشاتو بیار اینجا » یا « لیوانت رو بده به من » پیروی کند یا خیر.

آیا کودک می تواند کلمات را کنار هم قرار دهد ؟

کودک شما در سن دو سالگی باید بتواند کلمات را به شکلی معنادار در کنار هم قرار دهد. برای مثال او ممکن است از عبارت « من بیرون » برای بیرون رفتن و یا از « من گشنه » برای غذا خوردن استفاده کند . اگر کودک تا سن ۲.۵ قادر به انجام این کار نبود ، بهتر است او را برای معاینه نزد متخصص ببرید .

آیا کودک قادر به تقلید است ؟

اگر تا به حال ندیده اید که فرزندتان صدا یا حالت دیگران را تقلید کند. می توان گفت جای نگرانی وجود دارد . برخی از تقلید های متداول اولیه عبارتند از : تقلید صدای گربه یا سگ، تقلید والدین در زمان گفتن « بای بای » یا « اوه اوه »، و تقلید از شما در زمان دست زدن .

آیا کودک در گذشته دچار عفونت گوش شده است ؟

اگر گوش کودک شما بیش از حد معمول دچار عفونت می شود. و یا تا به حال دچار عفونتی شده است که تشخیص آن دیر هنگام بوده است. ممکن است شنوایی او دچار مشکل شده باشد. و یا همچنان از عفونت رنج ببرد . آسیب به گوش ( یک گوش یا هر دو ) مسئله ای است که باید در زمان مشورت با متخصص یا مراقب کودک در نظر داشته باشید .

آیا فرزند شما خواهر یا برادر دارد ؟

گاهی اوقات برادر بزرگتر به نمایندگی از خواهر کوچکتر خود صحبت می کند. و همین قضیه ممکن است سبب آن شود که شما گمان کنید تاخیری در رشد زبانی کودک وجود دارد. گاهی اوقات نیز ممکن است. همین مسئله مانع تشخیص به موقع تاخیر کودک شود . مرتبا با کودک خود به شکل خصوصی صحبت کنید تا مطمئن شوید او می تواند به تنهایی با دیگران ارتباط برقرار کند .

آیا کودک شما دوقلو یا چند قلو است ؟

گاهی اوقات کودکان دوقلو یا چند قلو راه های ارتباطی مختص به خود را ایجاد می کنند. علاوه بر این این کودکان می توانند مهارت های صحبت کردن و برقراری ارتباط را در سطحی متفاوت از دیگر کودکان بروز دهند. این مسئله می تواند در برخی موارد نگران کننده باشد. اما همیشه این طور نیست . بهترین راه برای تشخیص ، مطالعه ی بیشتر در زمینه ی مشکلات رشد زبانی منحصر به چند قلو ها است .

آیا در مدرسه یا خانه به دو زبان ( یا بیشتر ) صحبت می کنید ؟

اگر کودک شما دائما در معرض بیش از یک زبان ( زبان اشاره یا زبان گفتاری ) قرار دارد. ممکن است دیر تر از همسالان خود صحبت کند . این مسئله معمولا نشان دهنده ی تاخیر در رشد زبانی نیست . اینطور تصور کنید که کودک شما در حال پردازش دو زبان به صورت همزمان است. با این تعاریف متوجه خواهید شد که او شروع برقراری ارتباط به زمان بیشتری نیاز دارد .

پرورش کودکان چند زبانه منافع زیادی دارد . پس تنها به منظور زودتر صحبت کردن کودک ، از به کارگیری دیگر زبان ها پرهیز نکنید .

آیا کودک دچار لکنت زبان می شود ؟

اغلب لکنت ها در دوران نوپایی کودک ایجاد می شوند و این پدیده اتفاقی کاملا طبیعی در زمان رشد زبانی کودک است. اگر این لکنت تا ماه ششم برطرف نشود.  یا لکنت کودک با حالات صورت اغراق شده همراه باشد. جای نگرانی وجود دارد.

پیشنهاد ما

عوامل متعدد و متفاوتی وجود دارند که می توانند منجر به تاخیر زبانی کودک شوند. ( مشکلات شنوایی ، ماهیچه ای و یا شرایطی متفاوت مانند اختلالات یادگیری یا اوتیسم ) . در هر صورت آزمایش های به موقع، تشخیص و درمان موادی هستند که بهترین نتایج را برای کودک شما به ارمغان می آورند .