5 اشتباه رایج در تربیت کودک

هیچ پدر یا مادری در تربیت کودک بی‌اشتباه نیست اما گاهی اشتباه‌هایی مرتکب می‌شویم که می‌توانند کنترل اوضاع را از دستمان خارج و تربیت کودک را با چالش‌های جدی رو به رو کنند.

در ادامه به 5 نمونه

از این اشتباه‌های رایج اما بسیار مخرب در تربیت کودک اشاره می‌کنیم

1. مصالحه می‌کنید:

اگر فرزندتان در مقابل هر خواسته و دستوری که دارید با شما چانه می‌زند و شما هم با او راه می‌آیید، والد مصالحه‌گری هستید. مصالحه گری در تربیت کودک مثل آفت در باغبانی است و هر چه را که رشته کرده‌اید، پنبه می‌کند. کودک باید بداند که «نه» یعنی نه و «باید» همیشه باید است. بنابراین وقتی به او می‌گویید: «برو مسواک بزن و بخواب»، بهانه تراشی و جملاتی مثل این که «حالا می‌شه یه امشب رو مسواک نزنم» یا «بذار یه کم دیگه بیدار باشم» معنایی ندارند.

2. التماس می‌کنید:

بعضی وقت‌ها والدین با خواهش و التماس از کودک می‌خواهند کاری را انجام دهد. مثلا می‌گویند: «می‌شه خواهش کنم دستاتو بشوری؟» یا «ازت خواهش می‌کنم، التماس می‌کنم دو دقیقه بشین و انقدر ورجه وروجه نکن». شاید شما در آن لحظه واقعا از سر و کله زدن با بچه خسته شده باشید یا در شرایط حساسی باشید که نیاز به همکاری بیشتر کودک وجود دارد. اما وقتی به او التماس می‌کنید، به فرزندتان این پیام را می‌دهید که «تو از من قدرتمندتری». کودکی که این پیام را دریافت کند هیچ وقت از شما حرف شنوی نخواهد داشت. برعکس، تلاش می‌کند به هر شکل ممکن تسلطش بر شما را به رخ بکشد.

3. تنبیه بدنی می‌کنید:

تنبیه بدنی بدترین و غیرموثرترین شیوه برخورد با کودک است. در درجه اول، کتک زدن کودکی که از نظر فیزیکی از شما ضعیف‌تر است و توان مقابله جسمی با شما را ندارد، منصفانه نیست. در درجه بعد، کتک زدن ترویج خشونت و آموزش عملی خشونت به کودک است. در وهله سوم هم شما با این کار، رابطه خودتان با کودک را به شدت تخریب می‌کنید به طوری که او هر روز از شما دور و دورتر می‌شود. شاید در دفعات اول، کودک در اثر تنبیه بدنی حرف شنوی پیدا کند اما به مرور آستانه تحمل او بالاتر رفته و به کتک‌ها عادت می‌کند. در نتیجه ترجیح می‌دهد درد کتک را تحمل کند اما کاری را که دوست دارد انجام دهد.

4. ضعف نشان می‌دهید:

بعضی از والدین، وقتی از شیطنت‌ها و نافرمانی‌های کودکشان به ستوه می‌آیند کنترلشان را از دست می‌دهند و شروع به بد و بیراه گفتن، فریاد زدن یا نفرین می‌کنند. گاهی کار آنقدر بالا می‌گیرد که والد، از دست کودک به گریه می‌افتد. این اگرچه اوج استیصال و خستگی شما را نشان می‌دهد اما در عین حال چنین پیامی را به کودک منتقل می‌کند: «تو می‌توانی کاری کنی که کنترلم را از دست بدهم». در صورتی که برای تربیت کودک باید والدی محکم، مقتدر و در عین حال مهربان و با درایت باشید. بهتر است هنگامی که تا این حد خسته و تحت فشار هستید از کلنجار رفتن با کودک خودداری کرده، کمی از او دور شوید و به خودتان استراحت دهید بعد دوباره سراغ کودک بروید. در غیر این صورت کودک یاد می‌گیرد که شما نقطه ضعف‌هایی دارید که به راحتی می‌تواند روی آنها دست بگذارد و شما را عاصی کند.

5. تهدید توخالی می‌کنید:

اگر جزو آن دسته از والدین هستید که همیشه در حال تهدید کردن کودک هستند و هیچ وقت هم تهدیدهایشان را عملی نمی‌کنند باید هر چه زودتر رویه خود را تغییر دهید. وقتی به فرزندتان می‌گویید که به خاطر رفتار اشتباهش تنبیه خواهد شد، باید این تنبیه را عملی کنید. شاید فکر کنید حرف باد هواست و فرزندتان به زودی آن را فراموش خواهد کرد اما واقعیت این است که کوچولوهای باهوش تمام حرکات و جملات شما را در ذهنشان ثبت و ضبط می‌کنند و وقتی می‌بینند تهدیدهای شما هیچ وقت عملی نمی‌شود با خیال راحت به کارهای اشتباه خود ادامه می‌دهند. البته درباره تشویق کردن هم وضع به همین شکل است. وقتی به کودکتان وعده جایزه‌ای می‌دهید، اگر به آن عمل نکنید باعث می‌شوید فرزندتان اعتمادش را به شما و حرف‌هایتان از دست بدهد و دیگر انگیزه‌ای برای کار خوب و درست نداشته باشد.

نویسنده: آرزو رستم زاد