با ناخن جویدن بچه ها چه کنیم؟آکام

ناخن جویدن بچه‌ها یکی از آن عادت‌های بدی است که اگر به موقع درمان نشود می‌تواند تا بزرگسالی هم با او همراه باشد. عادتی که از سال‌های اول کودکی شروع می‌شود و به شدت شایع است و گاهی زمینه‌های ژنتیکی دارد. یعنی اگر پدر و مادر هم چنین عادتی داشته باشند، از طریق وراثت به کودک منتقل می‌شود.

اگر به دنبال علت ناخن جویدن کودکتان هستید، باید بگوییم که هنوز به طور دقیق علت این رفتار مشخص نیست اما بیشتر کودکان در زمانی که عصبی، مضطرب، هیجان‌زده یا غمگین می‌شوند این کار را انجام می‌دهند. برای برخی از کودکان ناخن جویدن کاری است که هر وقت می‌خواهند تمرکز بیشتری داشته باشند انجام می‌دهند. و برخی دیگر از بچه‌ها حتی در زمان گرسنگی یا خستگی هم ممکن است شروع به ناخن جویدن کنند.

علت ناخن جویدن کودک هر چه که باشد فرقی ندارد؛ ناخن جویدن باید ترک شود چون هم باعث آسیب به ناخن و دندان‌ها می‌شود و هم از نظر اجتماعی رفتار ناخوشایندی است.

چطور عادت کودک به ناخن جویدن را اصلاح کنیم؟

واقعیت این است که ترک هر عادتی سخت است و نمی‌توان یک شبه انجامش داد. بنابراین باید صبور و خوش برخورد باشید تا کودک برای ترک این عادت با شما همراهی کند. یادتان باشد که ترک عادت ناخن جویدن هرچه زودتر اتفاق بیفتد، ساده‌تر است و آسیب کمتری هم به ناخن‌ها و دندان‌های کودک می‌رسد. برای ترک این عادت توصیه‌های زیر را بخوانید و به کار ببندید:

1- به خاطر ناخن جویدن سرزنش نکنید، نق نزنید:

با گفتن جملاتی مثل «بازم که داری ناخن می‌جوی!» یا «اه اه ببین چقدر ناخنات زشت و خراب شده» نمی‌توانید کودک را از ناخن جویدن باز دارید. حداکثر تاثیری که این سرزنش‌ها می‌گذارد این است که کودک دور از چشم شما ناخن بجود. بنابراین صبور باشید و به کودک بگویید: «ناخن جویدن هم کار قشنگی نیست و هم ناخنات رو خراب می‌کنه. بیا یه کاری کنیم که دیگه ناخنات رو نجوی». در واقع سعی کنید مشارکت کودک را برای ترک این عادت جلب کنید.

نکته:

اگر کودک خوش هم مایل استکه عادت ناخن جویدن را ترک کند می‌توانید یک قرارداد بین خودتان تعریف کنید. مثلا هر زمان مشغول این کار شد با اشاره چشم و ابرو یا انجام یک حرکت (مثلا بشکن زدن) یا گفتن یک کلمه رمز (مثلا فینگیلی) او را متوجه کارش کرده و متوقف کنید. اما اگر کودک تمایلی به ترک عادت ناخن جویدن ندارد ممکن است همین اشاره کوچک شما هم برای او حکم سرزنش را داشته باشد و کودک را نسبت به تغییر مقاوم‌تر کند.

2- حواس کودک را پرت کنید:

هر گاه کودکتان خواست ناخن بجود، او را با یک فعالیت بدنی مشغول کنید تا حواسش پرت شود. مثلا از او بخواهید کاری را برایتان انجام دهد، یا نقاشی بکشد، خمیربازی کند و… . هر قدر این فعالیت بیشتر با دست‌ها سر و کار داشته باشد موثرتر است.

3- ناخن‌های کودک را لاک بزنید یا چرب کنید:

با این کار کودک اولا به مراقبت از ناخن‌ها ترغیب می‌شود و ثانیا به خاطر طعم و مزه‌ای که ناخنش گرفته کمتر مایل است آن را به سمت دهان ببرد. گاهی استفاده از مواد تلخ مثل صبر زرد (که برای از شیر گرفتن کودک هم استفاده می‌شود) موثر است.

4- دستکش به دست کودک کنید:

کودک باید برای مدتی همیشه دستکش به دست داشته باشد تا کم کم عادت ناخن جویدن از سرش بیفتد. همچنین می‌توانید سر انگشتان کودک و روی ناخن‌ها را با چسب زخم بپوشانید.

5- ناخن‌های کودک را کوتاه نگه دارید:

با این کار کودک چیز زیادی برای جویدن ندارد و هر بار دستش را سمت دهان می‌برد از ناخن جویدن منصرف خواهد شد.

6- جایگزین بدهید:

ممکن است کودک به «جویدن» چیزها علاقه داشته باشد. بنابراین یک جایگزین برای این مواقع در نظر بگیرید. مثلا یک هویج، ساقه کرفس، چوب شور، خیار و… جایگزین‌های خوبی برای جویدن هستند. گاهی هم لازم است انگشتان کودک و احساس فشاری را که مایل است به انگشتانش بیاورد هدف بگیرید. در این مواقع استفاده از یک توپ پارچه‌ای برای فشار دادن، خمیر اسلایم برای چنگ زدن و از این دست اسباب بازی ها موثر است.

7- از روانشناس کمک بگیرید:

ترک عادت ناخن جویدن همیشه نیاز به مداخله حرفه‌ای ندارد اما گاهی این عادت زندگی شما و کودکتان را مختل می‌کند و یا سلامت جسمی او را نشانه می‌رود. در نتیجه باید از یک پزشک یا روانشناس کمک بگیرید. گاهی هم ناخن جویدن واکنشی به یک تلاطم درونی است که در این صورت حتما باید عامل این تلاطم را برطرف کنید. بنابراین دقت کنید که کودک در چه مواقعی ناخن می‌جود. آیا این کار را زمانی که مضطرب است انجام می‌دهد؟ در این صورت به فکر درمان اضطراب او بیفتید. آیا برای ناخن جویدن احساس اجبار دارد و اگر ناخن‌هایش را نجود کلافه می‌شود؟ ممکن است کودک شما به این کار وسواس پیدا کرده باشد. در این صورت با یک روانشناس مشورت کرده و از او کمک بگیرید.

8- تشویق کنید:

هر بار که کودک بر خلاف عادت در یک موقعیت ناخن نجوید، یا هر بار که خواست دستانش را به سمت دهانش ببرد و از این کار منصرف شد، به او جایزه بدهید و او را تشویق کلامی کنید. یادتان باشد که در این مورد تنبیه اصلا جوابگو نیست و باعث مقاومت کودک به تغییر می‌شود. همچنین نباید در جمع به فرزندتان درباره ناخن جویدن تذکر دهید. اجازه ندهید دیگران در این باره اظهارنظر کنند و باعث شرمندگی کودک شوند. فقط صبورانه و با ابزار تشویق سعی کنید عادت کودک را ترک دهید.