10 توصیه مهم برای تربیت دوقلوها

شاید فکر کنید فرزند دوقلو داشتن مثل داشتن دو فرزند عادی است؛ شاید کمی سخت‌تر و البته بسیار شیرین‌تر! اما واقعیت این است که بزرگ کردن بچه‌های دوقلو ظرافت‌های تربیتی بیشتری را می‌طلبد. بچه‌های دوقلو از لحظه تشکیل نطفه همراه همدیگر هستند، تمام مراحل رشدی را با هم می‌گذرانند و از سوی پدر و مادر و اطرافیان به چشمی یکسان نگریسته می‌شوند. اینجا است که اولین چالش تربیتی درباره دوقلوها اتفاق می‌افتد. یعنی تربیت یکسان.

حتما دوقلوهای زیادی را دیده‌اید که با پوشیدن لباس‌های هم‌شکل، انجام بازی‌های یکسان و شرکت در کلاس‌های مشترک باعث جلب توجه می‌شوند. با این حال باید بدانید که دوقلوها اگرچه در بسیاری از ویژگی‌های زیستی و تولد یکسان هستند، اما الزاما شخصیت‌های یکسانی ندارند و این پدر و مادر هستند که «یکسان بودن» را به آنها دیکته می‌کنند. بچه‌ها هم اغلب توان اعتراض یا بیان استقلالشان را ندارند، در نتیجه با سبک زندگی یکسانی رشد می‌کنند و فرصت پیدا کردن خودشان و شناخت استعدادها، گرایش‌ها و مهارت‌هایشان از آنها سلب می‌شود.

دردسرهای دوقلو بودن!

دوقلوها به خاطر شباهت‌های ذاتی و اکتسابی زیادی که دارند، معمولا هویت کاملی به عنوان «من» کسب نمی‌کنند. دیگران اغلب آنها را با هم اشتباه می‌گیرند و در نتیجه کودک همیشه باید در حال تعریف و تفکیک هویت خود از قل دیگرش باشد.

از سوی دیگر دوقلوها همیشه در حال مقایسه شدن با یکدیگر هستند. این مقایسه گاهی دست و پای آنها را برای انجام کارها به روش خودشان می‌بندد. فرزند شما ممکن است دائم بشنود که از قل دیگر، باهوش‌تر یا ضعیف‌تر است. در حالی که این مقایسه درباره بچه‌هایی با تولد متفاوت کمتر انجام می‌شود. حتی ممکن است خود شما در تله مقایسه بیفتید و بگویید: «به خواهر/برادرت نگاه کن که چطوری فلان کار رو می‌کنه! تو هم باید همین جوری باشی».

به مرور بچه‌ها از این همه شبیه به هم رفتار کردن خسته می‌شوند اما در زندانی که پدر و مادر و جامعه برای آنها ساخته بچه‌ها قدرت تغییر چندانی ندارند.

توصیه‌هایی برای تربیت دوقلوها

اگر می‌خواهید دوقلوهایتان از چالش «تربیت یکسان» در امان بمانند این توصیه‌ها را به کار ببندید:

1- هویت فردی کودکانتان را به رسمیت بشناسید

و در خلق و خوی آنها دقت کنید تا تفاوت هایشان را کشف کنید. ویژگی‌های شخصیتی و مهارت‌های متفاوتشان را ببینید و پرورش دهید.

2- سعی نکنید دوقلوها کپی، پیست شده یکدیگر باشند

مثلا سعی کنید اسامی آنها را طوری انتخاب کنید که با هم اشتباه گرفته نشوند. لباس‌های غیر همسان با رنگ‌ها و مدل‌های متفاوت به آنها بپوشانید. اسباب بازی‌های متفاوت برایشان بخرید. واقعیت این است که تشخیص چهره و صدای دوقلوها گاهی برای والدین هم دشوار است و ممکن است بچه‌هایشان را با هم اشتباه بگیرند. دیگران هم که جای خود دارند. بنابراین برای اجتناب از این همسان پنداری، سعی کنید همیشه یک معیار تشخیص برای خود و دیگران بگذارید. مثلا آرایش مو یا زیورآلات متفاوت.

3- شما بیشتر از پدر و مادرهای دیگر باید مراقب باشید که بچه‌هایتان را با هم مقایسه نکنید

به جای آنکه بگویید: «مثل خواهر/ برادرت باش» فرزندتان را تشویق کنید تا به شیوه خودش رفتار کند. مثلا اگر یکی از فرزندانتان درونگرا و دیگری برونگرا است، درونگرایی او را تشویق کنید. از او نخواهید مانند قل دیگر، برونگرا باشد.

4- اجازه ندهید فرزندانتان متوجه شوند کدامشان زودتر به دنیا آمده

چون همین تفاوت سنی چند دقیقه‌ای گاهی باعث قدرت نمایی یک قل در مقابل قل دیگر یا امتیاز گرفتن او از والدین می‌شود.

5- از قشنگی «تفاوت»ها با فرزندانتان گفتگو کنید

آنها باید بدانند که تفاوت داشتن آدم‌ها آنها را زیباتر می‌کند. اگر یکی از آنها خلق و خویی یا ویژگی ظاهری خاصی دارد دیگری مجبور نیست شبیه او باشد.

6- دوقلوهایتان را همه جا همراه هم روانه نکنید

اگر برایتان ممکن است آنها را در مهد کودک‌ها، باشگاه‌ها یا کلاس‌های متفاوتی ثبت نام کنید. درست است که احتمالا کمی مسئولیت‌تان سنگین‌تر و کارتان دشوارتر می‌شود اما به تربیت دو فرزند مستقل می‌ارزد.

7- برای دوقلوها دو برابر وقت بگذارید

فکر نکنید دوقلوها می‌توانند با هم سرگرم باشند و دیگر نیازی به هم صحبتی شما با کودک و بازی و آموزش نیست. با آنها همان طوری رفتار کنید که اگر دو فرزند متفاوت داشتید رفتار می‌کردید.

8- دوقلوها می‌توانند رفتارهای اشتباه یکدیگر را یاد بگیرند و کپی کنند

بنابراین صبورتر باشید و تشویق و تنبیه‌های متفاوتی برای آنها در نظر بگیرید.

9- زمان متفاوتی را برای انجام کارهای دوقلوها یتان در نظر بگیرید

مثلا همزمان آنها را حمام نکنید. یا همزمان آنها را به استخر نبرید. این باعث می‌شود پیوند کاذبی و چسبندگی منفی بین فرزندان شما ایجاد شود. مثلا می‌توان در آخر هفته یکی از دوقلوها را با پدرش به استخر فرستاد و قل دیگر با مادر به خرید برود.

10- مانع از فرق گذاری اطرافیان شوید

خانواده و دوستانتان را از روش تربیتی خود آگاه کنید. به آنها بگویید مایل نیستید بچه‌هایتان را به چشم یک روح در دو جسم ببینند. از آنها بخواهید کلیشه‌های دوقلویی را درباره فرزندان شما بی‌خیال شوند و آنها را دو شخصیت متفاوت به حساب بیاورند.

یک نکته مهم

اگرچه تاکید ما بر به رسمیت شناختن تفاوت‌های دوقلوها است اما همیشه و در هر لحظه باید محبتتان را یکسان تقسیم کنید. اگر یکی از قل‌‌ها را در آغوش می‌گیرید حتما قل دیگر را هم در آغوشتان جای دهید. اگر یکی از آنها را کنار خود می‌خوابانید در سمت دیگرتان جا برای قل دیگر باز کنید. بگذارید محبتتان به یک اندازه به جان دو کودک بنشیند.