8 نکته برای آموزش کنترل خشم به بچه ها (یکی از مهمترین اقدامات والدین )

نمی‌گوییم هیچ کس یک کوچولوی خشمگین را دوست ندارد. اما بدون شک یک بچه خشمگین هم روی اعصاب پدر و مادرش رژه می‌رود و هم دوستان کمتری دارد و به سختی می‌تواند در تعاملات اجتماعی‌اش موفق باشد.

بنابراین اگر فرزندتان زیاد خشمگین می‌شود و نمی‌تواند هیجانات منفی‌اش را به شیوه‌ای سالم و درست ابراز کند ممکن است با یک چالش جدی مواجه باشید؛ چالشی که تا بزرگسالی هم دامن فرزندتان را می‌گیرد مگر آن که همین امروز دست به کار شوید و مهارت کنترل خشم را به فرزندتان بیاموزید.

مهارت کنترل خشم به معنی سرکوب کردن خشم نیست. بلکه باعث می‌شود فرزندتان احساس خشم خود را بپذیرد و به شیوه‌ای درست و بی‌خطر آن را ابراز کند. برای آموزش این مهارت به فرزندتان نکات زیر را به کار ببندید:

1-برای کنترل خشم هوش هیجانی فرزندتان را بالا ببرید:

هوش هیجانی به معنی شناخت احساسات، هیجانات و عواطف ما است. وقتی کودک بداند که در هر لحظه چه احساسی دارد و چه چیزی باعث به وجود آمدن احساسش شده روش درست‌تری را برای بیان این احساس انتخاب خواهد کرد. فرزند شما باید فرق بین خشم ، ناامیدی و ناراحتی را بداند تا واکنش درست متناسب با آن را برگزیند. پس اولین قدم شما بالا بردن هوش هیجانی فرزندتان است.

2- الگوی خوبی باشید:

به جرات می‌گوییم که کودکان خشمگین شدن  و خشونت را با الگوبرداری از والدین در مرحله اول، و رسانه‌ها در مرحله بعد، یاد می‌گیرند. بنابراین اگر می‌خواهید فرزندی معقول و خویشتن‌دار داشته باشید در هنگام خشم و عصبانیت خودتان هم خویشتن‌دار باشید. شاید عصبانیت و خشم را حق خودتان بدانید اما قطعا آسیب رساندن به دیگران و ابراز خشم به روشی مشکل ساز حق شما نیست!

3- احساسات فرزندتان را درک کنید:

خیلی وقت‌ها رفتارهای خشونت آمیز ناشی از تلاش کودک برای دیده شدن و بیان احساسات و عواطفش است. وقتی کودک بداند که می‌تواند درباره احساساتش با شما صحبت کند و از سوی شما درک شود خشمش را بهتر مهار می‌کند. به کودکتان بگویید که: «می‌دونم عصبانی هستی. من بهت حق می‌دم. اما حالا بیا درباره موضوع حرف بزنیم و ببینیم چطوری باید حلش کنیم.»

4- حواس کودک را پرت کنید:

وقتی کودک به هر دلیلی عصبانی می‌شود او را با بازی، موسیقی، رقص و تلویزیون دیدن سرگرم کنید. بازی‌هایی انجام دهید که انرژی کودک را تخلیه کند. دویدن، نقاشی کشیدن، حباب درست کردن، باد کردن بادکنک، دوچرخه سواری و… بازی‌های مناسبی برای تخلیه هیجانات منفی کودک هستند.

5-برای کنترل خشم ، خط قرمزها را مشخص کنید:

فرزند شما باید بداند که ابراز خشم هم روش‌هایی دارد و رفتار کردن خارج از این چهارچوب پذیرفته شده نیست و جریمه دارد. بنابراین کتک زدن دیگران، داد زدن، چیز پرت کردن، شکستن و آسیب زدن به اشیا، آسیب زدن به خود، فحاشی و… خط قرمز هستند. بنابراین اول قوانین را با زبانی ساده و قابل فهم برای کودکتان شرح دهید. سپس عبور کودک از خط قرمز را بدون اغماض و چشم پوشی با جریمه پاسخ بدهید.

6- راه‌های سالم برای ابراز خشم و کنترل خشم به کودک خود معرفی کنید:

کودک باید یاد بگیرد که در درجه اول باید خشمش را فرو بنشاند و بعد آن را با کلام و گفتگو ابراز کند. مثلا بگویید: «هر بار که از دست کسی عصبانی می‌شیم باید 10 تا نفس عمیق بکشیم بعد بریم باهاش صحبت کنیم و بگیم من از دست تو عصبانی هستم چون…» یا این که «اگه خیلی عصبانی باشی باید 5 دقیقه بری تو اتاقت با بالشت حرف بزنی و بعد که یه کم آروم‌تر شدی بیای بیرون و درباره اش صحبت کنیم».

7- نتایج رفتار نادرست را برای کودک شرح دهید:

خیلی وقت‌ها کودکان خشمگین بدون آنکه به عواقب کارشان فکر کنند خشم را ابراز می‌کنند. به کودک بگویید که خشم او چطور ممکن است به دیگران آسیب برساند. مثلا ممکن است دل دیگران را بشکند، باعث صدمه دیدن دیگران شود، به بدن خودش صدمه بزند و… . به او یاد بدهید که با خشم و پرخاشگری ممکن است مشکلات بیشتری درست شوند.

8- از داستان‌ها کمک بگیرید:

یکی دیگر از روش های تاثیر گذار برای کنترل خشم کودک داستان سرایی است. بچه‌ها به شدت تحت تاثیر قصه و روایت قرار می‌گیرند و با شخصیت‌های آن هم ذات پنداری می‌کنند. بنابراین در قالب قصه دو شخصیت مثبت و منفی خلق کنید. شخصیت مثبت بلد است خشمش را به شیوه‌ای درست بروز دهد و گفتگو کند. اما شخصیت منفی فقط داد و قال می‌کند و اوضاع را به هم می‌ریزد. در این داستان شخصیت مثبت باید محبوب، معقول و موفق باشد و شخصیت منفی ناموفق و منفور. در نهایت هم شخصیت منفی باید نتیجه اعمالش را ببیند و بعد از آنکه سرش به سنگ خورد روش درست را برگزیند و شبیه شخصیت مثبت قصه شود.