5. چگونه تحسین های شناختی منجر به انگیزه درونی در کودک میشود؟-آکام

سلام…از اکام با پنجمین پادکست از مجموعه پادکست های انگیزه درونی با موضوع تحسین های شناختی کنارت هستم.

تحسین های شناختی که منجر به انگیزه درونی کودک می شود

اگه خاطرت باشه مفصل درباره اثر مخرب تشویق و تنبیه روی انگیزه درونی صحبت کردیم. درسته که جایزه دادن می تونه باعث بشه بچه ها تمایل درونی برای انجام کارهای خوب رو نداشته باشن اما  واقعیت اینه که به هر حال تشویق حس خوشایندی رو ایجاد می کنه و اگه به شکل درستی اجرا بشه می تونه بچه ها رو سر ذوق بیاره. یادته تو پادکست اول درباره پاداش و تشویق گاه به گاه تو محیط کار صحبت کردیم؟ الان هم می خوام بگم تشویق های کلامی می تونه حکم چاشنی کار رو داشته باشه که هم حس خوبی به بچه ها می ده و هم اینکه اگه به جا و درست استفاده بشه می تونه تاثیرات مثبتی روی رفتار بچه ها داشته باشه. فقط نباید بیشتر از یه چاشنی ازش استفاده بشه، اون وقت ممکنه اثرات بدی داشته باشه.

از طرفی هر چه قدر هم ما بخواهیم شیوه های درست رو به کار ببریم باز افرادی هستند که با دادن جایزه یا حتی تشویق های بیش آزاد کلامی فرزند مارو سر ذوق بیارن. اون وقته که ما ممکنه تو نظر بچه مون یه مامان خشک بشیم و دیگران آدم‌های دلنشین‌تر. برای همینه که می گم قرار نیست از امروز دیگه اصلا فرزندمون رو تشویق نکنیم. فقط می گم باید هم این رفتار رو محدودتر کنیم و هم اینکه درست و به جا ازش استفاده کنیم.

یه تغییر مهم تو شیوه پاداش دهی می تونی تبدیل جایزه های بزرگ به هدایای کوچیک باشه. بعضی از والدین فکرمی کنن هر چی هدیه بزرگ‌تر باشه، انگیزه بیش‌تری تو فرزندشون برای تغییر به وجود میاد. این درست نیست. به علاوه اینکه با این شیوه والدین باید انتظار داشته باشند که در دفعات بعدی هدایای بزرگ‌تر و ارزشمندتری تهیه کنند. در واقع احتمالا مادری که امروز برای مرتب کردن کشو لباس به فرزندش یه ماشین کنترلی هدیه می ده، برای قبول شدن توی کنکور باید به ماشین واقعی براش بخره. شاید هم بیشتر.

در واقع سیستم پاداش به هدیه قبلی عادت می کنه و هر بار هدیه ی بزرگ‌تری می خواد. می خوام بگم اگه برای آموزش استفاده از توالت تصمیم گرفتید از پاداش دادن استفاده کنید. که البته جز معدود موارد یه که می شه ازین روش استفاده کرد. همین که بعد از هربار استفاده درست یه ستاره بدید کافیه. قرار نیست هدیه های بزرگ تهیه کنید. البته اگه با مشاوری در ارتباطید که پیشنهاد دیگه ای داره، لطفا با راهکار همون مشاور پیش برید. چون حرفهای ما اینجا بیشتر برای عموم بچه هاست و حرفی که مشاور به شما میگه مربوط به شرایط خاص فرزند شما.

برای تعریف و تمجید از کار بچه ها هم براتون پیشنهادی دارم. احتمالاٌ بیشتر ما وقتی با نقاشی فرزندمون روبه رو می شیم. می گیم آفرین چه قشنگ. وقتی اتاقش رو مرتب می کنه می گیم آفرین چه خوب، یا وقتی غذاش رو کامل می خوره باز هم می گیم آفرین، چه عالی!

پس فرزند من می بینه در جواب هر کاری که می کنه از من جواب آفرین می شنوه. پس ممکنه حسابی گیج بشه. به علاوه شما با این آفرین به هیچ کدوم توانمندی هاش دقت نکردی. پیشنهاد می کنم این بار به جای افرین، یا حتی اگر هم گفتی افرین، بعدش ، کارش رو توصیف کن. مثلا درباره نقاشی، خورشیدی که کشیده، آدم‌ها، خونه یا هر چیز دیگه حرف بزن، اونها رو توصیف کن یا حتی ازش بخواه برات توضیح بده. بهش بگو که برای کشیدن این نقاشی از دستاش به خوبی استفاده کرده. اینکه دستای توانمندی داره که تونسته این نقاشی رو خلق کنه. با این کار  انگار برای کارش بیشتر ارزش قایل شدی و ‌اون رو دیدی.

تو پادکست بعدی می خوایم درباره ایجاد انگیزه درونی با هم صحبت کنیم. همراهمون بمون.

• چگونه والدین ناخواسته باعث تخریب انگیزه های درونی کودک می شوند؟
• معرفی کتاب کوچک پدر آگاه
• چرا در مقابل خلاقیت مقاومت میکنیم؟