نکاتی برای جدا کردن جای خواب کودک از پدر و مادر-آکام

جدا کردن جای خواب بچه‌ها خیلی وقت‌ها برای پدر و مادر چالش برانگیز می‌شود. کوچولوها دوست دارند به هر قیمتی خودشان را در تختخواب والدین جا کنند و حتی اگر زیباترین اتاق و باشکوه‌ترین تختخواب عالم را هم برایشان فراهم کنید باز به کنج کوچکی در اتاق والدین قانعند.

دلیل این همه علاقه به خوابیدن کنار پدر و مادر، ممکن است اضطراب و احساس ناامنی کودک باشد. گاهی کودک از تنهایی می‌ترسد و گاهی هم مشتاق است بداند در نبودش، شما چه می‌گویید و چه می‌کنید. گاهی هم صرفا عادت کودک به خوابیدن در کنار شما باعث می‌شود راضی به جدا کردن جای خوابش نشود.

بنابراین اگر می‌خواهید جای خواب فرزندتان را جدا کنید. قبل از هر چیز، باید علت چسبیدن او به خودتان را پیدا کنید و در صدد رفع این علت برآیید. قبلا درباره اضطراب جدایی کودک و ترس او از تنها خوابیدن صحبت کرده‌ایم. در این مطلب به شما می‌گوییم کی و چطور اقدام به جدا کردن جای خواب کودک از جای خواب خودتان بکنید.

چرا باید جای خواب کودک را جدا کنیم؟

صرف نظر از این که حضور دائمی کودک در اتاق والدین دست و پا گیر است. این چسبندگی باعث می‌شود کودک نتواند استقلال را تجربه کند. در نتیجه چشم باز می‌کنید و می‌بینید فرزندتان به هفت، هشت سالگی رسیده و هنوز دوست دارد کنار شما بخوابد! بنابراین باید خیلی زودتر از این که چنین فاجعه‌ای رخ دهد استقلال و حریم شخصی را به کودک بیاموزید.

کودکی که در اتاق خود می‌خوابد، مدیریت خود (ساعت خواب و بیداری، مدیریت نظم اتاق، مدیریت احساساتش در تنهایی) را یاد می‌گیرد. او همچنین می‌آموزد که دور بودن از پدر و مادر به معنی ناامنی و طرد شدن نیست و پدر و مادر می‌توانند از او دور باشند اما هر زمان به آنها نیاز داشت، از حمایتشان برخوردار شود.

از سوی دیگر اغلب ساعت خواب والدین با بچه‌ها متفاوت است. وقتی کودک عادت داشته باشد که در اتاق شما بخوابد (یا شما در اتاقش بخوابید) ساعات خوابش را متناسب با شما تنظیم می‌کند.

چه زمانی جای خواب کودک را جدا کنیم؟

بهترین زمان برای جدا کردن جای خواب کودک، قبل از 8 ماهگی یا بعد از 2 سالگی است. تا قبل از 8 ماهگی فرایند دلبستگی و اضطراب جدایی آغاز نشده و بعد از آن هم کودک این مرحله حساس را پشت سر گذاشته است.

بد نیست بدانید که خواب کودک که در ماه‌های اولیه تولد معمولا بی‌نظم و غیرقابل پیش‌بینی است. در حوالی 4 ماهگی تنظیم می‌شود. بنابراین کم‌کم می‌توانید در این زمان او را از خودتان جدا کرده و در تخت دیگری بخوابانید و هر چند ساعت یک بار به او سر بزنید.

یادتان باشد، هر قدر جدا کردن جای خواب کودک را به تعویق بیندازید، کارتان سخت‌تر خواهد شد. در واقع بعد از دو سالگی تغییر عادت کودک سخت‌تر است اما به هر حال انجام این کار در دو سالگی به مراتب بهتر از چهار یا پنج سالگی است!

چطور جای خواب کودک را جدا کنیم؟

1- این کار را تدریجی انجام دهید. اوایل تولد ممکن است کودک را درست روی تخت خودتان بخوابانید. کم‌کم بهتر است تخت او را جدا کرده ولی در فاصله‌ای نزدیک نسبت به خودتان قرار دهید. سپس تخت کودک را دورتر و دورتر کرده و بعد به اتاقی دیگر منتقل کنید.

2- یک تکه از لباس‌هایتان را که بوی بدن شما را دارد در کنار کودک قرار دهید تا با احساس آرامش و اطمینان بیشتری به خواب برود.

3- در شب‌های اول ممکن است کودک کمی سخت به خواب برود، بدقلقی کند یا با گریه به شما بچسبد. در این شرایط تسلیم نشوید و نگذارید کودک شما را مدیریت کند. می‌توانید چند شب اول در اتاق او، کنار تخت او و بدون تماس پوستی تا صبح بخوابید. بعد فقط در لحظه‌ای که کودک به خواب می‌رود کنارش باشید و در نهایت، همین حضور را هم به حداقل برسانید.

4- گاهی بچه‌ها برای آنکه مطمئن باشند شما را از دست نداده‌اند می‌خواهند دست یا موی شما را لمس کنند و به خواب بروند. اجازه ندهید کودک به این تماس بدنی شرطی شود. حذف این تماس اولین قدم در استقلال کودک است.

5- در طول شب چند بار به کودک سر بزنید تا اگر نیازی داشت آن را برآورده کنید.

چطور جای خواب بچه‌های بالای 3 سال را جدا کنیم؟

1- بچه‌های بزرگتر ممکن است برای جدا نخوابیدن بهانه‌تراشی و مقاومت کنند.

برای این بهانه‌تراشی‌ها خود را آماده کرده و از قبل چاره‌ای بیندیشید. مثلا ممکن است کودک به شما بگوید که از تاریکی می‌ترسد، بنابراین چراغ خوابی برایش تهیه کنید. ممکن است بخواهد نیمه شب به بهانه تشنگی به اتاق شما بیاید. بنابراین یک بطری آب در دسترس کودک قرار دهید. ممکن است کودک وانمود کند که خواب بد دیده و ترسیده. بنابراین شما چند دقیقه‌ای در کنار تختش بنشینید. با او صحبت کنید تا دوباره به خواب برود و بعد به تختخواب خودتان برگردید.

2- با کودک صحبت کنید و برایش توضیح دهید که چرا باید جدا بخوابد.

به او بگویید که: «اتاق مامان و باباها باید با اتاق بچه‌ها فرق داشته باشه» و «جدا خوابیدن باعث می‌شه تو زودتر بزرگ شی». این گفتگو باعث می‌شود ذهن کودک برای تغییری که در انتظار او است، آماده شود.

3- تنها خوابیدن کودک را به عنوان یک دستاورد و نشانه‌ای از بزرگسالی معرفی کنید.

به اطرافیان و اقوام نزدیک زنگ بزنید و بگویید که او تصمیم گرفته تنها بخوابد. می‌توانید برای کودک یک جشن کوچک «استقلال» بگیرید. کیک بپزید و در یک مراسم شاد اعلام کنید که از امشب فرزندتان وارد مرحله تازه‌ای شده و می‌خواهد ثابت کند که بزرگ شده است. بهتر است برای این کار بالش و پتوی جدیدی به کودک هدیه دهید و رختخواب قدیمی‌اش را به کودک کم سن دیگری ببخشید.

4- تا حد ممکن کودک را تنها در تختخوابش رها نکنید.

با او به اتاق خوابش بروید، برایش قصه بخوانید، نوازشش کنید، چند دقیقه‌ای کنارش بنشینید و بعد از آنکه کودک به خواب رفت یا چشمانش سنگین و آماده خواب شد اتاق او را ترک کنید.

5- اگر بیش از یک فرزند دارید بهتر است تا مدتی اتاق خواب مشترکی برای آنها در نظر بگیرید.

به این ترتیب فرزندتان در مقابل جدا خوابیدن از شما مقاومت کمتری نشان می‌دهد.

6- در عین قاطعیت صبور باشید.

پای حرف خودتان برای جدا کردن جای خواب کودک بایستید. اما کودک را سرزنش نکنید. و القابی مثل ترسو، وابسته، بی‌دست و پا و… را برای او به کار نبرید. درک کنید که کودک ممکن است با سختی و نگرانی از شما جدا شود. بنابراین باید تا حد ممکن مهربان، صبور و حمایتگر باشید تا این روند تسهیل شود.

7- محیط اتاق خواب کودکتان را جذاب و گرم و ایمن کنید تا کودک رغبت بیشتری به خوابیدن در این اتاق پیدا کند.

می‌توانید برای انس گرفتن کودک به اتاقش وقت زیادی را با هم در این اتاق بگذرانید و بازی و فعالیت‌های شادتان را در این اتاق انجام دهید.